LIST PASTERSKI BISKUPA BIELSKO-ŻYWIECKIEGO NA WIEKI POST 2019 Z OKAZJI OGŁOSZENIA ROKU ŚW. MELCHIORA GRODZIECKIEGO
Nasz święty na czas niepokojów i trudnych wyborów
Drodzy Bracia i Siostry,
w Wielki Post roku 2019 pragniemy wejść ze świętym Melchiorem Grodzieckim, by w ciągu kolejnych miesięcy obchodzić czterechsetlecie jego męczeńskiej śmierci. Ufamy, że stanie się on świętym rozpoznawalnym w całej naszej diecezji i orędownikiem w wielu sprawach naszego Kościoła.
1. Rok Melchiora Grodzieckiego
Rok 2019 został ogłoszony przez Sejmik Śląski Rokiem św. Melchiora Grodzieckiego oraz Rokiem Stanisława Hadyny. Oprócz tych dwóch postaci Sejmik upamiętnił także powstania śląskie.
Propozycję ogłoszenia św. Melchiora Grodzieckiego patronem obecnego roku w związku z 400-leciem jego męczeńskiej śmierci zgłosiła nasza diecezja. Ten pochodzący z Cieszyna kapłan i jezuita zasługuje na takie uczczenie, chociażby dlatego, by podkreślić dziedzictwo religijne i kulturowe, jakie Śląsk Cieszyński wnosi w tak bardzo zróżnicowany pod względem historycznym, kulturowym, społecznym i religijnym region Śląska.
Postać św. Melchiora zdaje się być bliska szczególnie młodemu pokoleniu, przede wszystkim przez niezwykłą mobilność i częste zmiany charakteru podejmowanej pracy. Historia jego życia toczy się według scenariusza przypominającego wybory życiowe wielu współczesnych Polaków odważnie szukających dobrej szkoły, pracy i zaangażowania poza granicami Polski, nie bojących się wyzwań i niebezpieczeństw.
Św. Melchior przychodzi na świat w Cieszynie. Swoją edukację rozpoczyna w kolegium jezuickim w Wiedniu, do nowicjatu zakonnego wstępuje w Brnie na Morawach, kształci się w Kłodzku na Śląsku, w Czeskich Budziejowicach i Pradze. Po święceniach kapłańskich w 1614 pracuje w Pradze i okolicy, a następnie na terenach dzisiejszej Słowacji w Humenne i w Koszycach. Jego krótkie, ale bogate w wydarzenia i pełnione funkcje życie kończy śmierć męczeńska w dniu 7 września 1619 roku. Św. Melchior ginie jako kapelan międzynarodowych wojsk Habsburgów, służąc żołnierzom języka polskiego, czeskiego i słowackiego.
Czasy, w których żyje i umiera Melchior Grodziecki, przypominają napięcia w dzisiejszej Europie, mające swoje podłoże społeczne i cywilizacyjne, związane z masowymi migracjami oraz kryzysem religijnym. Wtedy niepokój potęgował wybuch wojny trzydziestoletniej oraz zagrożenie ze strony islamu. Ostatecznie św. Melchior zostaje skazany na śmierć, ponieważ odmawia wyparcia się wyznawanej wiary. W ten sposób kapelan wojskowy i męczennik może stać się patronem najsłabszych i bezbronnych wobec konfliktów, napięć i niepokojów przechodzących dziś przez Europę. Równocześnie jest idealnym kandydatem na patrona kapelanów wojskowych.
Wraz z dwoma innymi duchownymi, Stefanem Pongraczem oraz Markiem Kriżem św. Melchior umiera niejako w zastępstwie wszystkich katolików zamieszkujących Koszyce, do końca wierny wyznawanej przez siebie wierze.
2. Melchior Grodziecki przykładem naśladowania Chrystusa
Święci pozostawiają przykład życia według ewangelii na miarę wyzwań czasów, w których przyszło im żyć. W ich konkretnych postawach i decyzjach możemy odkrywać wezwania, jakie słowo Boże kieruje wobec naszego życia. Dzisiejsza ewangelia zawiera relację o odparciu pokus przez Jezusa przeżywającego post na pustyni. W życiu św. Melchiora odnajdujemy analogię do sposobu, w jaki Jezus odpowiada na pokusy szatana.
Młody Melchior Grodziecki jako uczeń kolegium w Wiedniu musiał w tej szkole spotkać gorliwych członków Towarzystwa Jezusowego, co mogło go skłonić do wstąpienia do tego dynamicznie rozwijającego się i awangardowego zakonu. Wybierając powołanie zakonne, w które wpisane jest ewangeliczne ubóstwo, tym samym wyznał za Chrystusem na pustyni, że naprawdę „nie samym chlebem żyje człowiek” (Łk 4, 4). Kierując się zaś codziennie „każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych” (Mt 4, 4), naśladował coraz ściślej swego Mistrza w codziennej posłudze wobec wszystkich, którzy byli mu powierzeni, począwszy od młodzieży, poprzez prostych wiernych podmiejskich wiosek, aż po żołnierzy uczestniczących w niebezpiecznych misjach wojskowych.
Młody nowicjusz jezuicki w Brnie zrezygnował z perspektyw, jakie dawało mu „w świecie” ukończenie przodującego do dziś kolegium w Wiedniu. Nie zamierzał podbijać świata za cenę układów z diabłem, kompromisów ze światem czy poszukiwania własnych korzyści. Poszedł za słowem Jezusa wypowiedzianym na pustyni: „Napisane jest: Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz” (Łk 4, 8). Zgodnie z dewizą jezuitów Ad maiorem Dei gloriam szukał możliwości służenia jedynie Bogu we wszystkich okolicznościach życia. Totalnie pojmowana zasada pełnego oddania się służbie, „dokądkolwiek wezwie Król”, doprowadziła do tego, że w duchu posłuszeństwa zakonnego podjął misję kapelana wojskowego, choć czas był już wojenny i coraz częściej trzeba było zaopatrywać na śmierć żołnierzy na wciąż zmieniającej się linii frontu.
Melchior Grodziecki od swej młodości łączył gorliwość we wszystkim z harmonijnym i wszechstronnym rozwojem. Zauważono to już w trakcie nauki w kolegium w Wiedniu, skoro przyjęto go do Sodalicji Mariańskiej, do której mogli należeć tylko najpilniejsi i najbardziej wyrobieni duchowo uczniowie. Informację o tym młody Melchior przekazał z wielką radością swoim rodzicom, co jest równocześnie jedyną zapisaną przez niego i zachowaną do dziś wiadomością z tego okresu.
Najmocniejsza pokusa w życiu św. Melchiora przyszła wtedy, gdy próbowano odwieść go od wiary katolickiej, obiecując ocalenie życia i przekonując do odstępstwa od niej słowami Biblii. Opierając się tej pokusie, podobnie jak Jezus przywołujący na pustyni słowa Pisma: „Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego” (Łk 4, 12), Melchior zwrócił się do swoich katów: „Róbcie ze mną, co chcecie, ale ja nigdy nie wyrzeknę się mojej wiary”. W dniu 2 lipca 1995 w czasie kanonizacji Męczenników Koszyckich papież Jan Paweł II powiedział, że św. Melchior jest „świetlanym przykładem ewangelicznej wytrwałości, który powinniśmy mieć przed oczyma, kiedy stajemy wobec trudnych i ryzykownych wyborów, jakich nie brak także dzisiaj”.
3. Nasze obchody Roku Melchiora Grodzieckiego
Drodzy Bracia i Siostry,
W Roku św. Melchiora Grodzieckiego pragniemy poznać tego nieznanego jeszcze przez wielu z nas Świętego, który pochodzi z naszej diecezji. We wszystkich kościołach będzie umieszczona reprodukcja obrazu św. Melchiora, który znajduje się w kościele św. Marii Magdaleny w Cieszynie. Po każdej Mszy świętej będziemy powierzać Bogu najważniejsze sprawy Kościoła Bielsko-Żywieckiego wzywając wstawiennictwa św. Melchiora.
Wyrazem jedności naszego Kościoła diecezjalnego niech będzie także peregrynacja relikwii św. Melchiora Grodzieckiego do kolejnych dekanatów i wyznaczonych w nich kościołów.
Ufam, że modlitwa za wstawiennictwem tego patrona przyczyni się do umocnienia miłości małżeństw i rodzin, umocni kapłanów i wyprosi nowe powołania kapłańskie i zakonne, ożywi ducha dążenia do jedności wiary, a przede wszystkim pomoże nam w pełniejszym zjednoczeniu się z Jezusem i ukochaniu Jego Kościoła.
Szczegółowe informacje dotyczące uroczystości związanych z Rokiem Św. Melchiora będą podane w odpowiednim czasie, stosownie do planów dekanatu.
Jak co roku, w pierwszą niedzielę września - 1 września br. w Cieszynie odbędą się centralne uroczystości ku czci św. Melchiora Grodzieckiego, w które wpisana jest uroczysta procesja z relikwiami Męczennika przez granicę na Olzie, z udziałem pielgrzymów czeskich z biskupem ostrawsko-opawskim Franciszkiem Lobkowiczem na czele. Do udziału w tej uroczystości, która rozpocznie się o godz. 15:00 w kościele św. Marii Magdaleny w Cieszynie już teraz zapraszam.
Uroczystości z okazji 400-lecia śmierci Męczenników Koszyckich, wśród których jest i nasz św. Melchior, będą miały miejsce w samych Koszycach w dniu 7 września br. Tamtejszy arcybiskup Bernard Bober zaprosił na nie biskupów diecezji, z których pochodzili męczennicy, w tym także biskupów bielsko-żywieckich.
Do Koszyc będziemy też pielgrzymować jako cała diecezja. Niezależnie od obranych dróg i sposobów pielgrzymowania chcemy spotkać się na uroczystej Eucharystii w Koszycach w dniu 12 października br. Dokładne informacje organizacyjne o pielgrzymce będą podane w stosownym czasie.
Na początku Wielkiego Postu myślimy już o Zmartwychwstaniu, o Niedzieli Miłosierdzia i o corocznej pielgrzymce do Łagiewnik. W tym roku pielgrzymom udającym się w dniach 30 kwietnia - 3 maja do Sanktuarium Bożego Miłosierdzia towarzyszyć będzie hasło: „Ona da Ci moc” związane z rozważaniem tajemnic Eucharystii. O zapisach na tę i inne pielgrzymki trzeba pomyśleć już teraz.
Na czas naszych zmagań wielkopostnych, na rekolekcje i misje parafialne, na sprawowane przez kapłanów oraz przeżywane przez nas spowiedzi – przyjmijcie błogosławieństwo:
W imię † Ojca i † Syna i † Ducha Świętego. Amen.
† Roman PINDEL Biskup Bielsko-Żywiecki
Bielsko-Biała, dnia 7 marca 2019 r. 353/2019
List należy odczytać we wszystkich kościołach i kaplicach diecezji w I niedzielę Wielkiego Postu, dnia 10 marca 2019 roku.
Ks. Marek STUDENSKI Wikariusz Generalny
